تبلیغ شماره 1

پول به عنوان یک قرارداد اجتماعی، شکل ­دهنده و تسهیل­ کننده فعالیت ­های اقتصادی انسان­ها است. بنابراین شکل ­گیری فعالیت­ های اقتصادی بستگی تام به نهادینه شدن نظام ­های پولی دارد. نظام پولی مسلط امروز دارای نواقص عمده­ ای است. بنابراین، ضعف تلقی رایج نسبت به ماهیت پول، مکانیزم انتشار و نحوه توزیع آن، باعث ناکارآمدی نظام پولی حاکم شده که نتیجه نهایی آن می­ تواند ناکارآمدی در تخصیص بهینه منابع و هزینه­ رفاهی تورم باشد.

 

 از این ­رو، رشد ثروت پولی و افزایش بدهی‌ها، تمرکز ثروت در دست گروهی خاص، توزیع ناعادلانه درآمدها، پایمال شدن عدالت اجتماعی، مصرف‌گرایی و ایجاد بحران­ های زیست محیطی، افزایش بیکاری، تورم و در نهایت تهدید صلح اجتماعی از طریق بحران‌های اقتصادی ـ اجتماعی، برخی از پیامدهای منفی نرخ بهره مثبت در جامعه است.
متن فوق بخشی از پیش‌گفتار کتاب «ماهیت و ضرورت پول و بهره در نظام سرمایه‌داری: رویکرد انتقادی» است که به قلم حجت ایزدخواستی و رحیم دلالی اصفهانی به رشته تحریر درآمده است. در این کتاب ضمن پرداختن به ماهیت پول و بهره در نظام متعارف و بحران­ های اقتصادی- اجتماعی ناشی از آن، با رویکرد اسلامی راه‌حل‌های برون رفت از آن نیز بیان می‌‌شود. 

در بخش دیگری از پیش‌گفتار می‌خوانیم: «بهره پولی معلول پول کالایی است که از قوانین کالا تبعیت نمی‌کند. هر کالایی در معرض تلف شدن و از مد افتادن بوده و نگهداری آن همراه با هزینه است، به همین خاطر باید به سرعت در بازار عرضه شود؛ در حالی که پول هیچ یک از این خطرات را نداشته و با توجه به رجحان نقدینگی پول، بازدهی خود پول بیشتر از دارایی­ های دیگر است و کَنز پول صورت می­ گیرد. بنابراین هیچ زمانی بازار حقیقی پول بر اساس عرضه و تقاضای پول شکل نمی ­گیرد. این در حالی است که با خارج شدن پول از جریان اقتصادی، چرخ­ های اقتصاد نیز از کار می­ افتد. به بیان واضح ­تر، ضوابط بازار در مورد پول برقرار نیست. از یک طرف صاحبان مشاغل و خانوارها برای تامین کالاهای سرمایه ­ای و نیازهای مصرفی متقاضی وام هستند؛ از طرف دیگر، صاحبان پول نقد تنها در صورتی حاضر به عرضه پول خود هستند که بهره دریافت کنند. بنابراین، در نظام سرمایه ­داری بهره رشوه­ ای است که به صاحبان پول نقد داده می ­شود تا این کالای حیاتی را عرضه کنند. واضح است تا زمانی که پول از چنین ماهیتی برخوردار باشد، حاکمیت و سلطه اصلی با پول و سرمایه خواهد بود و نیروی انسانی چاره­ ای جز اسارت و بندگی نخواهد داشت. نتیجه نهایی نظام پولی مبتنی بر بهره، علاوه بر بحران­ های اقتصادی و زیست­ محیطی، ایجاد شکاف طبقاتی و تنش ­های اجتماعی بین فقیر و غنی است و باعث از بین رفتن سنت انفاق، قرض­ الحسنه و اجتماع­ های انسانی می ­شود. به همین دلیل تمام ادیان الهی آن را ممنوع کرده­ اند و بدترین کیفرها را برای آن در نظر گرفته ­اند. همچنین، نرخ بهره پولی عامل جدایی پس­ انداز و سرمایه ­گذاری است؛ زیرا با توجه به اینکه نرخ بهره پولی حدی است بر بازدهی سرمایه­ گذاری، تمایل کل به سرمایه ­گذاری کاهش می­یابد و پروژه­ های سرمایه­ گذاری کمتری حائز اولویت انتخاب خواهند شد؛ بنابراین این شکاف بین پس ­انداز و سرمایه­ گذاری بیشتر خواهد شد و رکود عمیق ­تر می‌شود. نتیجه بحث این می­ شود که کل پس­ اندازی که به‌وسیله خانوارها از نظام خارج می­‌شود، به چرخه اقتصاد بر نمی ­گردد».

این کتاب در نه فصل تنظیم شده است و با نگاه انتقادی به ماهیت پول و بهره، به بحران­ های اقتصادی- اجتماعی ناشی از آن نیز پرداخته است. تأکید اصلی این کتاب بیشتر بر ماهیت بهره و بحران­ های اقتصادی- اجتماعی ناشی از آن است و بحث ماهیت پول به طور اجمالی بررسی شده است. در فصل اول به طور اجمالی به بیان ماهیت پول و سیر تحول آن پرداخته شده است. در فصل دوم، مفهوم، ماهیت و سیر تاریخی ممنوعیت بهره در غرب بررسی شده و مخالف با بهره از زمان عهد عتیق تا قرن 21 دنبال شده است. در فصل سوم، دکترین غرب در دفاع از بهره و به سیر تحولات تضعیف نظریه ممنوعیت بهره در غرب پرداخته شده است. در فصل چهارم، تبیین و نقد ماهیت نظریه مولد بودن سرمایه، در فصل پنجم، تبیین و نقد ماهیت نظریه مولد فیزیکی بودن سرمایه بوم باورک، در فصل ششم، تبیین و نقد ماهیت نظریه بهره فیشر؛ در فصل هفتم، ماهیت نظریه بهره صفر شومپیتر تبیین و نقد شده است. در فصل هشتم، به تحلیل رابطه نرخ بهره پولی و بحران­ های اقتصادی پرداخته شده و راه برو­ن­ رفت با رویکرد اسلامی مطرح شده است. سرانجام در فصل نهم به رابطه بین نرخ بهره اسمی، مالیات تورمی و رفاه پرداخته شده است.

نخستین ویراست کتاب «ماهیت و ضرورت پول و بهره در نظام سرمایه داری: رویکرد انتقادی» توسط انتشارات ارسطو در 233 صفحه چاپ شده و با قیمت ۱۰۰ هزار ریال در اختیار علاقمندان قرار گرفته است.

 

 

منبع:

بانکداری اسلامی

 
 
 
 
 

 

ثبت نام و عضویت میز کار

لینک های مفید

 

 

 

|  
  |
دیدگاه کاربران

 

 

هدیه مالی تیم متفکران نوین مالی در شبکه اجتماعی