ممکن است شما نیز به مانند بسیاری از سرمایهگذاران، میان ریسک و بازگشت سرمایه مردد مانده و از تصمیمگیری مطلوب بازمانده باشید. این مسأله از آنجا ناشی میشود که شما از یک سو به دنبال حداکثر کردن سود و افزایش نرخ بازگشت سرمایه خود هستید تا بتوانید بازنشستگی آرامی را سپری کنید، هزینه تحصیل فرزندان را تأمین نمایید یا تجارتی تازه را آغاز کنید و به دیگر اهداف زندگی خود جامع عمل بپوشانید.
اعتبار هدیه بگیرید و مشارکت کنید
با اعتبار هدیه، از خدمات ویژه استفاده کنید
در بازارکار حسابداری و مالی بدرخشید
خدمات مالی و حسابداری خود را معرفی کنید
اما در عین حال، ممکن است از بازار سرمایه در هراس باشید و زیان مالی شما را نگران کند. ممکن است در دورههای پیشین زندگی تجارب ناخوشایندی از سرمایهگذاریهای داشته باشید، از افت ناگهانی بازار زیان دیده باشید و از این رو در خصوص میزان ریسکپذیری خود تردید کنید. به علاوه پیچیدگیهای بازار سرمایه نیز گاهی اوقات گیجکننده هستند و ممکن است برخی افراد را از ورود به این عرصه منصرف کنند
این گونه مسائل از موانع عمده ورود به بازار سرمایه و عملکرد مناسب و سودآور در آن است. بسیاری مواقع، ترس از شکست و زیان اساساً فرد را از اقدام مؤثر باز میدارد و به این ترتیب مانع موفقیت او میشود. به علاوه این دشواریها به یک بازار خاص اختصاص ندارند و هر یک از ابزارهای سرمایهای به نوبه خود ریسکهایی را به افراد تحمیل میکنند. از این رو اتخاذ استراتژی مناسب و آگاهانه رکن اصلی سرمایهگذاری محسوب میشود.
برای غلبه بر مشکلات بالا و خروج از وضعیت سرگردانی، پیشنهاداتی که در ادامه ارائه میشوند، بسیار مفید خواهند بود. در قالب این توصیهها، ۲۰ کلید اصلی برای ورود موفق به بازار سرمایه و غلبه بر دشواریهای پیش رو در این عرصه به شما ارائه شده است. با تکیه بر این موارد میتوانید افت و خیز بازار را شناسایی نموده و در مواقع بحرانی دچار آشفتگی نشوید. این اصول مدیریت بهینه سرمایه را برای شما امکانپذیر میسازد و از این طریق قادر خواهید بود با کسب سود مناسب به اهداف خود و خانوادهتان تحقق بخشید.
۱- تفاوت میان پسانداز و سرمایهگذاری را درک کنید
پسانداز در اغلب موارد برای اهداف کوچک و کوتاه مدت به کار گرفته میشود. به طور مثال برای سفر بعدی خانوادگی، خرید خودرویی جدید و یا صندوق اضطراری میتوانید از پسانداز استفاده کنید. نگاه داشتن مقادیری از پول نقد، حسابهای بانکی و یا بازارهای کوتاه مدت از انواع پسانداز هستند که در آنها یا اساساً ریسکی را متحمل نمیشوید و یا میزان ریسک بسیار اندک است.
در مقابل، سرمایهگذاری برای تحقق اهداف بزرگ و بلند مدت به کار گرفته میشود. اهدافی که دستکم برای تحقق آنها پنج سال زمان در اختیار داشته باشید. سرمایهگذاری بر خلاف پسانداز فرآیندی است که از میزان قابل ملاحظهای ریسک برخوردار است. ممکن است پول خود را از دست بدهید و یا در پایان دوران سرمایهگذاری سودی کسب نکنید. البته در کنار این خطرات، سود حاصل از سرمایهگذاری نیز بسیار زیاد است و فرصتهای مناسبی را برای دستیابی به اهداف بلندمدت فراهم میسازد. از این رو درک تفاوت میان این دو نحوه برخورد با پول بسیار حیاتی است. اگر با استراتژی پسانداز به سرمایهگذاری بپردازید و یا با رویکردی سرمایهگذارانه پسانداز کنید، به جز آسیب مالی چیزی به دست نخواهید آورد.
۲- پیش از آغاز سرمایهگذاری وضعیت مالی خود را منظم کنید
سرمایهگذاری مستلزم صبر و پول زیادی است. از این رو باید پیش از ورود به بازار تمامی جوانب مالی زندگی خود را بررسی نموده و بر اوضاع مسلط شوید. برای خود برنامهای بلندمدت طراحی کنید، بودجهبندی نمایید و میزان مشخصی از پول را به صورت ماهانه پسانداز کنید. به علاوه باید بدهیهای خود را نیز تا حد امکان باز گردانید تا در زمان سرمایهگذاری تحت فشار قرار نگیرید. میتوانید برای کاستن از فشارهای پیشبینینشده صندوقی را در نظر گرفته و به صورت منظم مبالغی را در آن پسانداز کنید. با این کار در پیشامدهای ناگهانی نیاز مالی خود را با استفاده از این پساندازها برطرف میکنید و به سرمایهگذاری شما آسیبی وارد نمیشود. بیمههای سلامتی و عمر نیز در این مسیر به شما یاری خواهند کرد. در واقع، آمادهسازی قبلی نخستین گام برای سرمایهگذاری موفق محسوب میشود و بدون این گام، ورود به بازار سرمایه پرخطر خواهد بود.
۳- اهداف خود را به صورت شفاف شناسایی کنید
سرمایهگذاری هوشمندانه به معنای حرکت دقیق در جهت اهداف مشخص مانند افزایش ثروت، بازنشستگی آرام و یا موارد مشابه است. با تعیین دقیق و شفاف اهداف، با قدرت بیشتری به برنامه خود وفادار میمانید و در زمان سختی مقاومتر هستید. اینگونه اهداف باید تا حد امکان واقعبینانه و به لحاظ زمان و مقدار امکان اندازهگیری داشته باشند. به طور مثال، افزایش ثروت هدفی شفاف محسوب نمیشود. باید میزان ثروت مورد نظر، انواع داراییها و زمان مورد نیاز برای تحقق این هدف را مشخص کنید تا در مسیر امکان ارزیابی و اصلاح فعالیتها فراهم شود.
۴- نباید تنها بر سود بالاتر متمرکز شوید
یکی از اشتباهات رایج در خصوص سرمایهگذاری آن است که این فعالیت تنها درباره جستجوی بیشترین سود ممکن است. این تصور نادرست باعث میشود سرمایهگذاران بدون بررسی کافی و تعیین اهداف خود، صرفاً به گذشته نگاه کرده و سهام پر سود را خریداری نمایند. در اینجا نیز اهمیت تعیین اهداف بار دیگر آشکار میشود. با اهدافی معقول و معین، تصمیمات آگاهانه و دقیقی در خصوص سرمایه اخذ میشود، بدون آنکه ریسک غیرضروری به شما تحمیل شود. در واقع، اهداف شما نشاندهنده نسبتی هستند که باید در فرآیند سرمایهگذاری میان سود سرمایه و ریسک پذیرفتهشده برقرار باشد. با تعیین این نسبت، سود سرمایه تنها معیار عمل شما نیست و با لحاظ نمودن سایر عوامل، رفتار مالی معقولتری را در پیش خواهید گرفت.
۵- ریسکپذیری خود را اندازهگیری کنید
در کنار درک ریسکهای هر نوع دارایی و ابزار سرمایهای، باید میزان ریسکپذیری خود را نیز اندازهگیری کنید و به دقت بدانید که به پذیرش چه میزان ریسک در هر یک از انواع سرمایهگذاری تمایل دارید. ریسکپذیری بخشی از اهداف سرمایهگذاری شما است که میزان زمان، منابع مالی و ترسهای مرتبط با زندگی را در بر میگیرد. در نتیجه اگر سرمایهگذاری خواب و خوراک شما را بر هم زده است، صرفنظر از میزان مطلوبیت آن، برای شما مناسب نیست و باید از آن دوری کنید.
البته تشخیص میزان ریسکپذیری چندان آسان نیست. در زمان رشد بازار اغلب افراد با اعتماد به نفس بیشتری عمل میکنند، در حالی که در بازار نزولی، ریسکپذیری آنها کاهش مییابد. طبیعی است که چنین رویکردی برای تعیین میزان ریسکپذیری نادرست است و باید برای عملکرد دقیق، پاسخ پرسشهای اصلی را مشخص سازید. سؤالات زیر نمونههایی از این پرسشهای حیاتی هستند:
زیان وارده آمده به سرمایه اصلی شما را بیشتر نگران میکند، یا کاهش قدرت خرید (و سرمایهگذاری)؟
چه میزان از زیان به سرمایه اصلی برای شما قابل تحمل است؟
کاهش سرمایه در افت اخیر بازار چقدر شما را نگران کرده است؟
کدام یک از سرمایهگذاریهای اخیرتان، باعث میشود شبها نتوانید بخوابید؟
آیا سود و زیان سرمایه خود را به صورت روزانه بررسی میکنید؟ (امری که نشاندهنده نگرانی شما است)
تنوع سبد سرمایه چقدر است؟
۶- از آموزشهای ضروری درباره سرمایهگذاری غفلت نکنید
حتی اگر برای سرمایهگذاری از مشاوره متخصصان مالی استفاده میکنید، باز هم باید نیازهای آموزشی اولیه را مدنظر داشته باشید. آموختن اصول بنیادین سرمایهگذاری به شما کمک میکند تا مبانی بازار و ساز و کارهای آن را درک کنید و تصمیمات بهتری اخذ نمایید. از این طریق، ضمن آشنایی با فرآیندهای مرسوم مالی، میتوانید سود و ریسک احتمالی را به درستی محاسبه نموده و سبد سرمایهای کارآمد تشکیل دهید.
در آموزشهای خود به بحث ریسک توجه ویژهای داشته باشید. تمامی انواع سرمایهگذای درجهای از ریسک را دارا هستند که البته میزان این ریسک در انواع متفاوت ابزارهای سرمایه متفاوت است. به طور مثال، بازار سهام در دورههای زمانی بلند مدت اغلب ریسک اندکی دارد، در حالی که برای ورود کوتاهمدت به این بازار درجهای بالایی از ریسک به شما تحمیل خواهد شد. داراییهای دیگری چون املاک، اوراق مشارکت و سایر ابزارها نیز هر یک ریسکهای خاص خود را به همراه میآورند که در زمان ورود باید به آنها توجه کرد. لذا پیش از خرید هر نوع کالای سرمایهای، تعیین دقیق ریسک آن در نسبت با زمان مورد نظر اهمیت بسیار حیاتی دارد.
۷- از بازار انتظارات واقعبینانه داشته باشید
هر یک از بازارهای سرمایه سود متوسط خاص خود را به صورت سالانه دارند. این امر در انتخاب بازار هدف و تناسب آن با چشمانداز مورد نظر شما بسیار مهم است. البته باید توجه داشته باشید که نرخ سود اعلام شده توسط مؤسسات مالی، در دورههای چند ساله محاسبه شده است. این امر به معنای آن است که شاید در سال نخستِ ورود به بازار، سود کمتری عاید شما شود و حتی با زیان مواجه شوید. از این زاویه، واقعبینانه کردن انتظارات گامی ضروری برای ورود به بازار سرمایه است؛ چراکه در غیر این صورت ممکن است مقاومت خود را از دست داده و با پذیرش زیان قابل توجهی از بازار خارج شوید. توجه داشته باشید که یکی از مهترین بخشهای واقعبینی با انتظارات زمانی و سود انتظاری مرتبط است.
۸- برنامه سرمایهگذاری را مکتوب کنید
این برنامهِ مکتوب بیانیه یا اعلامیه سیاست سرمایه نامیده میشود و نقشه راهی را پیش روی شما قرار میدهد که باید در طول زمان، و در انواع بازار صعودی یا نزولی، از آن تبعیت کنید. این برنامه راهکارهای مورد نیاز در هر دوره زمانی خاص را مشخص میکند و روشهای ارزیابی سرمایهگذاری را معرفی میکند. البته بیانیه سرمایه شما در طول زمان تغییر خواهد کرد و در نسبت با شرایط موجود باید به اصلاح آن بپردازید.
در برنامه سرمایه باید نکات متعددی را مورد توجه قرار دهید و جوانب مسائل را کاملا بسنجید. نکات زیر از جمله مهترین عواملی هستند که باید در برنامه سرمایه به آنها توجه شده و تصمیمگیری شود:
اهداف سرمایهگذاری و زمانبندی اجرای آنها
حداقل سود متوسط سالیانه که برای دستیابی به اهداف فوق مورد نیاز است
نیازهای درآمدی فعلی سبد سرمایه
انواع سرمایهگذاری که برای ورود به آنها تمایل دارید
ابزارهای سرمایهگذاری موجود و میزان مطلوبیت آنها
نحوه تخصیص هر یک از ابزارها در سبد سرمایه
بازبینی رویههای پیشین
انواع مالیات سرمایه که باید پرداخت شود
سطح ریسک احتمالی سبد سرمایه
به روزرسانی نیازهای درآمدی در نسبت با تورم و هزینههای زندگی
۹- سرمایه خود را در نسبت با اهداف و نیازها تخصیص دهید
پرسش مهم بعدی آن است که چگونه باید سرمایه خود را میان ابزارهای متفاوتی چون سهام شرکتهای بزرگ و کوچک، بازار پول و طلا، اوراق مشارکت، صندوقهای سرمایهگذاری و دیگر موارد تقسیم کنید. پاسخ این پرسش به عوامل متعددی وابسته است. از میان این عوامل، اهداف سرمایهگذاری، زمانبندی دستیابی به این اهداف و سرمایهگذاریهای فعلی اهمیت زیادی دارند. به علاوه باید منابع مالی جایگزین خود را نیز شناسایی کنید. به طور مثال، اگر برای گذران زندگی به حقوق کارمندی یا بازنشستگی وابسته هستید، احتمالاً برای سرمایهگذاریهای پر ریسک تمایل بیشتری دارید، چراکه از وجود حداقل درآمدی اطمینان دارید.
۱۰- تنوع سرمایهگذاری خود را افزایش دهید
پیشبینی دقیق مسیر سرمایهگذاری و افت و خیز یا سود و زیان آن در عمل ناممکن است. از این رو باید برای پیشگیری از زیان شدید و تقسیم ریسک، میزان مناسبی از تنوع را در سبد خود لحاظ کنید. تحقیقات نشان میدهند که این تنوع ضمن کاهش ریسک به ارتقای عملکرد سبد شما نیز یاری خواهد رساند. تلاش برای متنوع ساختن سبد سرمایه در دو سطح متفاوت صورت میگیرد. از یک سو باید در یک گروه از ابزارهای سرمایه، به طور مثال بازار سهام، سرمایه خود را میان شرکتهای گوناگون با ویژگیهای متفاوت تقسیم کنید تا در زمان افت و خیز احتمالی بازار کمترین آسیب به شما وارد شود. به علاوه در میان ابزارهای مالی نیز میتوانید به تقسیم سرمایه خود بپردازید. کمتر پیش میآید که در یک دوره زمانی خاص، تمام بازارها به صورت همزمان نزول کنند و از این رو با تقسیم سرمایه و متنوع ساختن سبد خود میتوانید از زیانهای احتمالی بکاهید. متنوعسازی سبد یکی از حیاتیترین گامها در سرمایهگذاری است؛ توجه بسیار ویژهای به آن داشته باشید. اگر از تصمیمات خود در این زمینه مطمئن نیستید، میتوانید از مشاوران مالی برای تقسیم ریسک کمک بگیرید.
۱۱- تمام تخممرغهای خود را در یک سبد قرار ندهید
در ادامه مورد پیشین، متخصصان بازار سرمایه توصیه میکنند که درصد سرمایهگذاری روی سهام شرکتها از میزان ۱۰ تا بیست درصد کل سبد فراتر نرود. اگر تمام سرمایه خود را در شرکتی خاص متمرکز کنید، ریسک سرمایهگذاری به شکل بسیار شدیدی افزایش خواهد یافت و این امر ممکن است به نتایج بسیار ناگواری منتهی شود. به این صورت که با افت ناگهانی بازار، صنعت یا شرکت خاص، تمام دارایی خود را به یک باره از دست خواهیم داد. از این رو، در زمان انتخاب سهام هیجان زده نشوید و همواره با احتیاط به تقسیم سرمایه خود بپردازید.
۱۲- گرفتار جو بازار نشوید
سهام جذاب و مورد توجه امروز، ممکن است فردا به سهامی نزولی و راکد بدل شوند. یکی از مهمترین مشکلات سرمایهگذاران اطمینان به شرایط فعلی و اعتماد به ادامه یافتن آن است. این در حالی است که شرایط پیشبینینشده هر لحظه در انتظار بازارها است و ممکن است با ورود ناگهانی و بدون بررسی به سهمی خاص، خود را در فرآیندی گرفتار سازید که جز زیان و ناآرامی حاصلی برای شما ندارد. آرامش روانی خود را حفظ کنید و اجازه ندهید احساسات کنترل اقدامات شما را به دست بگیرند.
۱۳- سهام بیاهمیت را فراموش نکنید
سویه دیگر گرفتاری در جو بازار، بیتفاوتی به سهامی است که امروز مورد توجه بازار قرار ندارند. همانطور که صعودِ امروز سهمی خاص نشان دهنده تداوم روند رشد آن نیست، افت سهمی خاص نیز نمیتواند دائمی باشد. ممکن است با تغییر شرایط کلان حاکم بر اقتصاد یا صنعتی خاص، سهم بیاهمیت و نزولی امروز به گزینهای جذاب در آینده بدل شود. امری که بیتفاوتی نسبت به آن میتواند شما را از سود آتی محروم سازد. در نتیجه باید همواره تحلیل و رصد بازار را مدنظر داشته باشید و با توجه به استراتژی مشخص اقدام به ورود به بازار کنید. اگر اطلاعات مالی شما برای انجام چنین تحلیلهایی کافی نیست، یاری گرفتن از متخصصان را فراموش نکنید.
۱۴- در بازار بمانید
سرمایهگذاران عجول و عصبی بیش از هر عامل دیگری موجب زیان خود میشوند. این افراد بدون توجه به تحلیل حرکت میکنند و فاقد استراتژی مشخصی هستند. از این رو در زمان نزول بازار با زیان مواجه شده و ناامید میشوند. این ناامیدی در بسیاری از موارد باعث میشود، سرمایهگذاران کمطاقت تمام دارایی سرمایه خود را به فروش رسانده و برای جلوگیری از زیان بعدی به طور کلی از بازار خارج شوند. راهحلی که کاملاً نادرست است. ممکن است بازار هر لحظه تغییر جهت دهد و خروج از بازار باعث تثبیت زیان فرد خواهد شد. از این رو پس از تدوین استراتژی و انتخاب کالای سرمایهای مورد نظر، در مدت زمانی که از قبل مشخص کردهاید، به بازار وفادار بمانید و در برابر ناملایمات مقاوت کنید. البته در صورتی که شرایط اقتصاد کلان را نامناسب ارزیابی میکنید، نیاز به تغییر استراتژی کلان و برنامه سرمایه وجود خواهد داشت. این امر بازبینی دقیق و همهجانبهای را طلب میکند که پیش از آن، نمیتوان درباره خروج از بازار تصمیمی معقول اتخاذ کرد.
۱۵- زودتر خرید کنید
یکی از اصول بازار سرمایه آن است که پیش از دیگران سهام مطلوب را شناسایی نموده و آنها را خرید کنید. این کار در کنار قدرت تحلیل بازار، به دیدگاه بلند مدت نیاز دارد. چراکه خرید زود هنگام لزوماً به معنای سود بیشتر در زمان کوتاه نیست. اگر سهمی را با دید بلند مدت و پیش از دیگران خرید نمایید، احتمال آنکه با سپری شدن افت و خیزهای معمول و در زمان آغاز رشد سهم همراه آن باشید بسیار بیشتر است. از این رو، اگر موقعیت سهمی را در آینده مطلوب ارزیابی میکنید، پس از تحلیل دقیق به خرید آن اقدام کنید و نسبت به نوسانات کوتاه مدت بیاعتنا باشید.
۱۶- به صورت منظم و بر اساس استراتژی خاص خرید کنید
شرایط موجود در بازار سرمایه بسیاری از سرمایهگذاران را ترغیب میکند تا بر اساس زمانبندی بازار اقدام به خرید و فروش کنند. آنها سعی میکنند زمان بهینه ورود و خروج بازار را یافته و با تطبیق سرمایه خود، اقدام به معامله نمایند. اما این روش در اغلب موارد با نتایج نامطلوبی همراه خواهد بود، چراکه زمانبندی بازار از دقت بسیار پایینی برخوردار است و متخصصان توصیه میکنند که هرگز بر اساس پیشبینیهای زمانی خرید و فروش نکنید.
برای پرهیز از این اشتباهات، باید به صورت منظم و بر اساس برنامه دقیق اقدام به معامله نمایید. میتوانید این فرآیند ها را با کمک گرفتن از تحلیلگران مجرب به صورت رویههای خودکار درآورید و فارغ از افت و خیزهای مقطعی به استراتژی بلند مدت خود وفادار بمانید.
۱۷- به هزینههای سرمایهگذاری توجه داشته باشید
در بازارهای صعودی، سرمایهگذاران اغلب از هزینههای خرید و فروش خود غافل هستند. این در حالی است که در زمان نزول به این گونه هزینهها توجه بیشتری میکنند. اما این نوسان در توجه و دقت فرد برای سرمایهگذاری کارآمد مطلوب نیست. باید با محسابه دقیق هزینههای حضور در هر یک از بازارهای سرمایه، از پیش نسبت به شرایط موجود آگاهی کافی داشته باشید. هزینههایی چون حق کارگزاران، صرافان، درصد تبدیل اوراق به پول و مالیات از جمله مهمترین موارد هزینهای هستند که بر سود حاصل از سرمایهگذاری تحمیل میشوند.
۱۸- اجازه ندهید مالیات شما را تحت تأثیر قرار دهد
حضور در بازار سرمایه نیز به مانند بسیاری از بازارها با هزینههای مالیاتی همراه است. البته سیاستهای حمایتی دولت در بازارهایی چون سهام، میزان این مالیات را در سطوح پایینی نگاه می دارد، اما به هر حال مالیات بخشی از سود سرمایهگذاری را صرف خود میکند و از این رو استراتژیهای پرهیز از مالیات همواره بخشی از خدمات تخصصی در بازار سرمایه به شمار میروند. با این حال نباید اجازه دهید تا بیش از حد لزوم تحت تأثیر هزینههای مالیاتی قرار بگیرید. چراکه به هر حال، اگر سود مناسبی از سرمایهگذاری خود کسب نمایید، در نهایت میزان مالیات پرداختی مبلغ بسیار اندکی خواهد بود و فشار چندانی به سبد شما وارد نمیآورد.
۱۹- سبد خود را به صورت مداوم بازبینی کنید
توازن اولیه سبد سرمایه شما که در هنگام آغاز سرمایهگذاری برای تخصیص سرمایه به کار گرفتهاید، در طول زمان تغییر خواهد کرد و این امر به عدم توازن در تقسیم سرمایه میانجامد. این مسأله به ویژه پس از دورههای صعود یا نزول شدید بازار روی میدهد و تلاش شما برای باقی ماندن در بازار یا کسب سود بیشتر به اختصاص بخش بیشتری از سرمایه موجود در بخشهایی خاص میانجامد. چنین عدم توازنی ریسک سبد را بالاتر میبرد و آسیبپذیری سرمایه را بیشتر میکند. از این رو ضروری است در دورههای زمانی منظم، به ویژه پس از التهابات بازار، سبد خود را بازبینی نموده و در صورت لزوم توازن میان انواع سرمایهگذاری را بر اساس طرح اولیه و ریسکپذیری مطلوب بار دیگر برقرار سازید.
۲۰- برنامه سرمایهگذاری خود را اصلاح کنید
برنامه سرمایهگذاری نیز به مانند هر برنامه مالی دیگری نیازمند بازبینی دائمی و اصلاح مداوم است. پیش از هر چیز باید اهداف اولیه خود را مرور کرده و با بررسی مسیر پیموده شده، میزان تطابق سرمایهگذاری و عایدی آن را با اهداف خود بررسی کنید. اگر در دستیابی به اهداف پیشبینیشده ناکام بودهاید، ضروری است بار دیگر سبد خود بررسی کنید و تغییرات لازم را در آن به عمل آورید. در کنار این امر، تغییر شرایط کلان اقتصادی یا اوضاع زندگی شخصی شما نیز با تاثیر روی ریسکپذیری و نیاز به پول، اصلاح برنامه سرمایهگذاری را ضروری میسازد. در این مسیر نیز یاری گرفتن از متخصصان مالی گزینهای بسیار معقول است که از زیانهای ناشی از آزمون و خطا پیشگیری میکند.
ماهنامه معیشت، شماره ۱۵، آذر ۹۴
ثبت نام و عضویت میز کار