مادهای که پول از آن ساخته میشود به خودی خود ارزش چندانی ندارد. میتواند یک گوشماهی، یک سکه فلزی و یا یک تکه کاغذ منقوش به تصویری تاریخی باشد اما ارزشی که مردم روی آن میگذارند هیچ ربطی به ارزش فیزیکی پول ندارد. در واقع، ارزش پول از آنجا نشات میگیرد که ابزاری برای مبادله، واحدی برای اندازهگیری و منبع ثروت است.
اعتبار هدیه بگیرید و مشارکت کنید
با اعتبار هدیه، از خدمات ویژه استفاده کنید
در بازارکار حسابداری و مالی بدرخشید
خدمات مالی و حسابداری خود را معرفی کنید
مردم با استفاده از پول میتوانند کالا و خدمات را به صورت غیرمستقیم مبادله کنند، قیمت کالاها را درک کنند (قیمتهایی که به دلار و سنت نوشته شدهاند را با پولی که در کیف خود دارند میسنجند) و میتوانند برای خریدهای بزرگتر در آینده پسانداز کنند. پول صرفا به این دلیل با ارزش است که همه آن را به عنوان شکلی از پرداخت قبول دارند؛ پس بیایید با هم ببینیم منشاء پیدایش آن چیست، در طی دورانهای مختلف چگونه دستخوش تغییرات شده تا به پولی که امروزه از آن استفاده میکنیم تبدیل شده است.
دنیا بدون پول
میتوان گفت که حداقل از سه هزار سال قبل پول بخشی از تاریخ بشریت بودهاست. قبل از آن، گمان میرود که داد و ستدها بیشتر بر پایه مبادله پایاپای یا کالا به کالا بودند. مبادله پایاپای در واقع تبادل مستقیم کالا و خدمات است – مثلا اگر تو به من کمک کنی این ماموت را بکشم، من به تو یک تبر سنگی میدهم- اما این نوع معامله خیلی زمانبر است. باید کسی را پیدا کنید که معتقد باشد یک تبر سنگی در برابر گلاویز شدن با حیوانی که عاجهای ۱۲ فوتی دارد و اصلا هم قصد ندارد موقع شکار شدن مهربان باشد، عادلانه است. اگر این روش جواب نداد و طرف مقابل موافقت نکرد باید آنقدر معامله را تغییر دهید تا بالاخره فرد با شرایط شما موافقت کند. یکی از بزرگترین دستاوردهای پول، بالا بردن سرعت کسب و کار بود، از کشتن یک ماموت گرفته تا ساختن یک بنای یادبود. به تدریج در همان دوران ماقبل تاریخ، نوعی پول رایج به وجود آمد که شامل کالاهایی مانند پوست حیوانات، نمک و اسلحههایی بود که طی قرنها توسعه یافته بود به آسانی مبادله میشدند. اگرچه همچنان بحثهایی پیرامون ارزش واحد این کالاها وجود داشت اما باز هم به عنوان ابزار مبادله به کار میرفتند. این سیستم مبادله پایاپای و داد و ستد در سرتاسر دنیا گسترش یافت و هنوز هم در بخشهایی از جهان رواج دارد.
صنعت شمشیرسازی در آسیا
حدود سال ۱۱۰۰ پیش از میلاد بود که چینیها استفاده از کالاهای واقعی و سلاح را به عنوان ابزار مبادله متوقف کردند و به جای آن از نسخه کوچک شدهی همان کالاها که از برونز ساخته میشد استفاده کردند. هیچکس نمیخواست که وقتی دستش را در جیبش فرو میبرد دستش با یک شیء نوک برخورد کند، به مرور زمان این خنجرهای کوچک، بیلچهها و ابزارهای باغبانی جای خود را با اشیاء دایره مانند که آسیب اشیاء قبلی را با خود نداشت، جایگزین شدند که میتوان آنها را به عنوان اولین سکهها در نظر گرفت. اگرچه چین اولین کشور بود که از سکه استفاده کرد اما اولین سکههای ضرب شده در لیدی (غرب ترکیه کنونی) اختراع شدند.
سکهها و وجوه رایج
در سال ۶۰۰ پیش از میلاد، آلیاتس پادشاه لیدی اولین سکه رسمی مضروب را ایجاد کرد. این سکهها که تصاویر مشخصی رو آنها نقش بسته بود، از جنس الکتروم ساخته میشدند. الکتروم ترکیبی از طلا و نقره است که به صورت خود به خود در طبیعت ایجاد میشود. در آن زمان، در خیابانهای ساردیس یک کوزه سفالی برایتان دو جغد و یک مار آب میخورد! پول رایج لیدی باعث شد که حجم مبادلات داخلی و خارجی کشور افزایش یابد و آن را به یکی از ثروتمندترین امپراتوریهای آسیای صغیر تبدیل کند. ظاهراً مضروب کردن اولین سکهها و توسعهی یک اقتصاد قدرتمند هم نتوانست از لیدی در برابر شمشیرهای ارتش قدرتمند ایران محافظت کند.
ایجاد پول کاغذی
در سال ۶۰۰ پیش از میلاد، درست زمانی که به نظر میرسید لیدی طلایهدار توسعه پول رایج در دنیاست، چینیها به استفاده از پول کاغذی روی آوردند. در سال ۱۲۰۰ پس از میلاد، زمانی که مارکو پولو از این کشور بازدید کرد، امپراتوری چین منابع غنی پولی و اسکناسهای مختلفی داشت. در زمانی که روی اسکناسهای آمریکایی مینوشتند “ما به خدا اعتماد داریم”، کتیبههای چینی هشدار میدادند که “تمامی افراد کلاهبردار گردن زده خواهند شد”. اروپاییها تا سال ۱۶۰۰ پس از میلاد، همچنان از سکه استفاده میکردند و با فلزات گرانبهایی که از مستعمرههای خود به دست میآوردند، سکههای بیشتری میساختند. سرانجام بانکها استفاده از اسکناس را شروع کردند و آن را به جای سکه به سپردهگذاران و وام گیرندگان دادند. مردم میتوانستند در هر زمانی این اسکناسها را به بانک برده و به میزان ارزش هرکدام سکهی طلا یا نقره دریافت کنند. از این پولهای کاغذی برای خرید کالا استفاده میشد و کاربردی بسیار مشابه با وجوه رایج امروزی داشت اما صادر کننده آن ها به جای دولت، بانکها و موسسات خصوصی بودند. اولین پول کاغذی که توسط دولت کشورهای اروپایی صادر شد، در اصل در مستعمرههای آنها در آمریکای شمالی ایجاد شده بودند. به دلیل اینکه ترابری و ارسال کالا میان اروپا و کشورهای مستعمره بسیار طولانی بود، وقتی این عملیات گسترش مییافت، نقدینگی این کشورها به اتمام میرسید. به همین دلیل آنها به جای بازگشتن به سیستم مبادله پایاپای، از اوراق قرضهای استفاده کردند که به عنوان پول داد و ستد میشد. اولین بار در کانادا که در آن زمان یک مستعمره فرانسه بود، از این روش استفاده شد. در سال ۱۶۸۵، به سربازان کارتهای بازی داده شد که با امضا حاکم هر شهر همراه میشد و از آنها به جای پول نقد در خرید و فروش استفاده میکردند.
سفر پول
استفاده از پول کاغذی در اروپا، باعث افزایش حجم مبادلات بینالمللی شد. بانکها و طبقات حاکم شروع به خرید پولهای رایج از سایر کشورها کردند و اولین بازار تبادل ارز خارجی را ایجاد کردند. ثبات یک حکومت سلطنتی یا دولت خاص، بر ارزش وجه رایج آن کشور و توانایی آن برای مبادله بازار رو به رشد مبادلات خارجی اثرگذار بود. رقابت میان کشورها اغلب به جنگ بر سر پول منجر میشد و کشورهای رقیب تلاش میکردند تا با بالا بردن قیمت ارز رایج کشور دشمن و گرانتر کردن کالاهای آن و همچنین پایین آوردن قدرت خرید دشمن (و توانایی تامین هزینه های جنگ) یا حذف کامل پول رایج آن، بر اقتصاد دشمن تاثیر بگذارند.
پرداخت همراه
قرن ۲۱ باعث ظهور و ورود دو شکل متفاوت از پول شد: پرداخت همراه (Mobile Payment) و پول مجازی. پرداخت همراه یعنی پولی که از طریق یک دستگاه الکترونیکی قابل حمل مانند گوشی موبایل، گوشیهای هوشمند یا PDA، بابت خرید یک محصول یا خدمات پرداخت میشود. تکنولوژی پرداخت همراه میتواند برای ارسال پول به یک دوست یا اعضای خانواده هم مورد استفاده قراربگیرد. سرویس هایی مانند Apple Pay و Samsung Pay روز به روز بیشتر رقابت میکنند تا فروشندگان از پلتفرمهای آنها برای پرداخت های POS استفاده کنند.
پول مجازی
بیتکوین که در سال ۲۰۰۹ توسط فردی با نام مستعار ساتوشی ناکاموتو ابداع شد و به عنوان پول مجازی معادل طلا درنظر گرفته شد. پولهای مجازی هیچ نمود فیزیکی ندارند. استفاده از پول مجازی، هزینه تراکنش بسیار کمتری از مکانیزمهای سنتی پرداخت آنلاین دارند و برعکس پولهایی که توسط دولتها صادر میشوند، منشا و مرکز مشخصی ندارند. به نظر میرسد علیرغم پیشرفتهای زیادی که در مورد پول و نحوهی استفاده از آن اتفاق افتاده است، هنوز هم پول تاثیری بسیار واقعی و همیشگی بر نحوهی کسب و کار امروزی ما دارد. با توجه به انتخابهای زیادی که برای پرداخت در جهان امروز وجود دارد، شما ترجیح میدهید از چه ابزاری برای داد و ستد استفاده کنید؟
منبع:
صرافی سهیل
ثبت نام و عضویت میز کار