شخصیت افراد، اطلاعات ارزشمندی را درباره روش زندگی آن‌ها ارائه می‌کند. سبک خاص رفتاری و ذهنی در تمام بخش‌های زندگی از محیط کار گرفته تا خانه تأثیرگذار است. نحوه تحلیل شرایط، انتخاب گزینه مناسب و واکنش‌های صورت گرفته در خصوص وضعیت‌های مختلف، همگی در چارچوب شخصیت افراد معین می‌شود. این مورد به‌طور طبیعی بودجه‌بندی را نیز دربر می‌گیرد. چرا که شخصیت فرد روی شیوه خرج شدن پول، پس‌انداز و مدیریت مالی او اثر می‌گذارد؛ آثاری که ممکن است در نهایت مثبت یا منفی تلقی شود.
اعتبار هدیه بگیرید و مشارکت کنید
با اعتبار هدیه، از خدمات ویژه استفاده کنید
در بازارکار حسابداری و مالی بدرخشید
خدمات مالی و حسابداری خود را معرفی کنید
از این‌رو بهتر است پیش از برنامه‌ریزی مالی و بودجه‌بندی، شخصیت خاص خود را بشناسید. متخصصان رفتارشناسی مالی از چهار نوع شخصیت بودجه‌ای نام برده‌اند که هر یک از ما به احتمال زیاد در زمره یکی از آن‌ها قرار می‌گیریم. این انواع، نقاط قوت و ضعف ما را در امور مالی نشان می‌دهند و مدیریت پول را آسان‌تر می‌سازند. حال بیایید نگاهی دقیق‌تر به این چهار شخصیت مالی داشته باشیم:
۱- برنامه‌ریز
افراد هدفمندی که تمرکز زیادی روی اهداف خود دارند، برای هر چیز برنامه‌ریزی می‌کنند. آن‌ها نقشه راه زندگی مالی خود را تعیین و بر اساس این مسیر حرکت می‌کنند. در زمان طرح این پرسش که آیا باید هزینه کرد یا پول پس‌انداز نمود، فردِ جویای هدف، به بررسی می‌پردازد و همه حالات ممکن را تحلیل می‌کند. آن‌ها قادرند با تمرکز زیاد روی اهداف و برنامه‌ریزی‌های خود با سرعت مناسبی حرکت کنند و به اهداف خود دست یابند. اصرار بر برنامه‌ریزی به این افراد اجازه می‌دهد بودجه‌ای دقیق و مناسب طراحی کنند و با قدرت و پشتکار آن را به اجرا درآورند.
نکته: اگر شخصیت بودجه‌ای شما در این گروه قرار می‌گیرد، بهتر است به برخی معایب در شخصیت خود آگاه شوید: درست است که شما برای هر چیز برنامه‌ریزی می‌کنید، اما فراموش نکنید که برنامه‌ها در جهان واقعی مطابق با ذهنیت ما پیش نمی‌روند. از این رو بهتر است هزینه‌های پیش‌بینی نشده‌ای مانند تعمیرات، سلامتی و دیگر موارد را نیز در نظر بگیرید. می‌توانید گذشته را مرور کنید و نکته‌های احتمالی را در این زمینه بیابید. با در نظر گرفتن صندوقی برای موارد اضطراری از خطرات ناشی از به‌هم ریختن برنامه‌ها، در امان خواهید بود.
۲- خودکار
زندگی چنین افرادی آکنده از چیزهایی است که دوست دارند: خانواده و تفریح؛ اما پول در زمره موضوعات مورد علاقه آن‌ها نیست و همین مسأله برایشان ایجاد دردسر می‌کند. البته این بدان معنا نیست که آن‌ها در بودجه‌بندی و مدیریت پولی ناموفق خواهند بود. این افراد معمولاً به شیوه‌هایی روی می‌آورند که به‌صورت خودکار مسئولیت‌های مالی را به انجام برساند. این مسأله بیش از هر چیز به بی‌علاقگی آن‌ها به مدیریت پول باز می‌گردد. بدین ترتیب این گروه از افراد می‌توانند بدون نگرانی درباره گردش پول به زندگی خود ادامه دهند.
نکته: خودکارسازی امور مالی راهی بسیار مناسب برای مدیریت پول است. اما به یاد داشته باشید که نباید به یک روبات تبدیل شوید. با تکیه زیاد روی روش‌های معمول و خودکار، فرصت بهینه‌سازی را از دست خواهید داد. بهتر است با ذهن باز و آگاهانه با پول برخورد کنید و اگر از روش‌های خودکار استفاده می‌کنید، باز هم تصمیمات را از روی آگاهی بگیرید.
۳- گرفتار
این افراد زندگی بسیار پرمشغله‌ای دارند، یا بهتر است بگوییم زندگی خود را پرمشغله می‌کنند. تلفن همراه آن‌ها بی‌وقفه زنگ می‌زند و حجم کارهای مختلف به‌حدی است که نمی‌توانند زمان را به‌درستی مدیریت کنند. آن‌ها اغلب از نرم‌افزارهای موبایل برای مدیریت کارها استفاده می‌کنند و اگر یادداشت ننویسند، پرداخت قبض‌ها و وام‌های بانکی را از یاد می‌برند. انجام این حجم از کار به‌صورت همزمان به انرژی بسیار زیادی نیاز دارد و به‌همین دلیل فرد گرفتار اغلب احساس خستگی می‌کند.
نکته: تکیه زیاد روی ابزارهای کمکی برای یادآوری مسئولیت مالی، انتخاب زیاد مناسبی نیست. این امر نه به‌سبب نامطلوب بودن این ابزارها، بلکه بیشتر به دلیل شکل زندگی ناشی از آن‌ها است. فرد گرفتار، بیش از اندازه غرق در جزییات جاری امور است و لذا گاهی اوقات تصویر کلان را از یاد می‌برد. تصویری که بدون آن تصمیمات کاملاً بدون منطق و از روی نیاز لحظه‌ای اخذ می‌شوند. اگر چنین شخصیتی دارید، بهتر است در طول هفته زمانی را به تأمل روی کلیت زندگی مالی خود اختصاص دهید؛ تصمیمات گذشته را مرور کنید و بر اساس تجارب و انتظارات، گزینه‌های مناسب را انتخاب نمایید.
۴- نگران
این افراد شخصیت خاص و عجیبی دارند. برای فرد نگران پول به معنای نگرانی است. آن‌ها سعی می‌کنند تا حد امکان از درگیری در موقعیت‌های پولی و تصمیم‌گیری مرتبط با آن‌ها پرهیز کنند. پرداختی‌های این افراد اغلب تا آخرین لحظه به تعویق می‌افتد و تا پیش از آنکه مجبور نشوند اقدام به برنامه‌ریزی نمی‌کنند. طبیعی است که چنین بودجه‌ای که تحت فشار ضرورت طراحی شده است، هرگز نمی‌تواند اهداف این افراد را برآورده سازد. در نتیجه نگرانی آن‌ها نسبت به پول هر بار بیشتر می‌شود و در چرخه‌ای باطل به پیش می‌روند.
نکته: اگر چنین شخصیتی دارید، بهتر است کار خود را با قدم‌های کوچک آغاز کنید. به این ترتیب میزان اضطراب و نگرانی شما تحت کنترل خواهد بود. در گام‌های نخست تلاش نکنید که بودجه‌ای کامل طراحی کنید و به اجرا درآورید. می‌توانید از ثبت دقیق تراکنش‌های مالی و صرفه‌جویی‌های کوچک آغاز کنید و رفته‌رفته پس از احساس راحتی به بودجه‌بندی خود عمق بیشتری بدهید.
ماهنامه معیشت، شماره ۲۴، مهر ۱۳۹۵
ثبت نام و عضویت میز کار
